zondag 23 september 2012

Elektrisch Vervoer

Van 13 tot 19 September mocht ik als ANWB vrijwilliger mensen (veelal voor het eerst) kennis laten maken met een Elektrische Auto; in dit geval werd dat de Peugeot iOn.



De kennismakingsritten, met vrienden, buren, collega's van Provinciale- en Gedeputeerde Staten van Flevoland, zijn vrijwel zonder problemen verlopen. Vrijwel niemand uitgezonderd was men het éérste moment in verwarring en daarna enthousiast!

Na een korte introductie op het ANWB centrum bij Vliegveld Lelystad maakte ik zèlf als eerste rijder dat moment van verwarring mee: je stapt in, steekt de sleutel in het contactslot, draait 'm om... niets?! Ja, toch wel, een elektronisch "ping" en een woordje "ready" op je dashboard vertellen je dat de iOn klaar voor je staat maar het totaal ontbreken van enig motorgeluid blijft "verontrustend": wat doe ik fout?

Nadat ik zèlf deze ervaring had, heb ik dat moment ook met alle proefrijders meegemaakt: sleutel opnieuw omdraaien, naar het dashboard toebuigen, mij aankijken, vragend zeggen "Hij doet het niet" c.q. "Doet hij het?"... verwarring alom. En eigenlijk is dat ook het énige moment van verwarring!

Misschien mede door de automatische, traploze, versnellingsbak: het rijden werd door iedereen als heel relaxed ervaren! Op zondagmorgen door een woonwijk rijden, raampje open, en dan alleen de vogeltjes horen fluiten: onwennig maar prettig!

Mensen worden in deze jachtige maatschappij voortdurend aan geluiden blootgesteld en ongemerkt gaat dat ten koste van concentratie, gezondheid en stress. Het rijden met de iOn was daarom gewoon leuker om te doen, minder gestresst (gelukkig weinig idioten gehad op ons pad)! Ik heb er de gehele periode van genoten en voor zover ik kon beoordelen gold dat ook voor al m'n testrijders. Ook op de buitenwegen en de snelweg doet de iOn in helemaal niets onder voor iedere andere (stads-)auto. Integendeel, als je dat zou willen ben je bij het stoplicht de meeste andere auto's te snel af. 

Maar een grote meter op je dashboard die duidelijk aangeeft of je economisch rijdt of niet, en de bevestiging daarvan weergegeven in overgebleven KM bereik nodigen je uit tot "het nieuwe rijden"... een fluwelen rechtervoet en anticiperen - zodat afremmen weer accu opladen wordt - lonen zich. Voor de duidelijkheid: in een benzine- of dieselauto is dat niet anders! Je wordt er alleen niet ieder moment van de rit met je neus opgedrukt. Op de Duitse Autobahn, 199KM/u volgens de TT GPS navigatie, was ik zò snel door de brandstof heen dat ik maar nèt het pompstation haalde... een eveneens lange rit op de snelwegen meerijdend met de autobussen en vrachtauto's gaf me ruim 50% méér range! Zet je de airco aan, dan neemt je brandstof verbruik óók met 15 - 20% toe; in de i0n is dat natuurlijk niet anders!

Omdat er geen verbrandingsmotor - inefficiënt - bovenmatig veel warmte produceert, heb je in de winter dus een elektrische kachel voor verwarming nodig en het gevolg laat zich raden: minder reikwijdte. 

En daarmee komen we aan de eerste Achilleshiel van het Elektrisch Vervoer: “Full Electric” heeft – nu nog – een beperkte actieradius. Daarna moet je “tanken” maar dat is niet te vergelijken met een auto met verbrandingsmotor. In plaats van tankstations die je al van verre herkent (en langs de snelwegen al ver van te voren worden aangegeven met borden!) moet je op zoek naar een laadpaal.

Vaak zijn die vanaf 50 meter wel te herkennen, maar dan praat ik over de nieuwere laadpalen! Die hebben een opvallend model en kleur waardoor ze in het straatbeeld goed opvallen, ik heb echter óók meegemaakt dat ik – wetend dat er een moest staan! – er 3 keer langs reed, zonder ‘m als laadpaal te herkennen.


Er zijn drie soorten laadstations: "thuisstations" (op 230V AC), "krachtstroomstations" (op 400V AC) èn "snellaadstations" (op 400V DC!). Om met de laatste te beginnen: die zijn dun gezaaid, vrijwel volledig geconcentreerd in de Randstad en laden de mééste (maar niet alle!) elektrische auto's in 20 minuten op tot 80% van het normale maximum bereik. Een krachtstroomstation heeft daarvoor zo'n 2 uur nodig. Deze zijn her en der door het hele land te vinden. Helaas zijn de diverse Apps en webpagina's met de plaatsen en gegevens niet eensluidend en niet altijd up-to-date. 

In de auto heb je diverse laadsnoeren (en mogelijk ook verlengsnoeren) om van die laadpunten gebruik te kunnen maken, alleen de snellader heeft een eigen laadsnoer verbonden met het station. Laden aan een "thuisstation" (een gewoon stopkontakt) duurt zo'n 8 uur en dan is de accu weer helemaal vol. Tenminste... bij de iOn klopte dat, bij de Nissan Leaf, die ook in de tests meerijd is dat anders: de zwaardere accu kàn in 8 uur geladen worden, àls het laadsnoer dik genoeg is om zonder bezwaar 16 Amp. belasting te weerstaan. Een huis- tuin- en keukenverlengsnoertje is dat niet en de Nissan "voelt dat aan". Voordeel: je verwarmt niet een stuk tuin of straat met een overbelast snoer, nadeel de laadtijd loopt fors op. 

De iOn lader is op 10 Amp. berekend (trekt dus max. 2300 W/u) en dat kan wèl door een standaard snoer, voor de Leaf heb je een z.g. 3 x 1,5 mm² verlengsnoer nodig: ook bij de bouwmarkt te koop, maar wèl opletten wat je pakt! (16 Amp. trekt tot ruim 3600 W/u).

De kosten voor het rijden met de iOn zijn dan te berekenen: een volle accu kost je zo'n € 4,00 aan stroom. Daarmee kun je 120 tot optimaal 150 Km afleggen! Met diezelfde € 4,00 aan benzine of diesel kom je met de gemiddelde auto 30 tot maximaal 40 KM. En behalve remmen en banden zul je weinig onderhoud hebben: dat is iets voor brandstofmotoren, uitlaten en katalysators, versnellingsbakken en differentiëlen...

Dat verschil in prijs bij gebruik wordt heel duidelijk bij GreenChoice autohuur: de prijs per uur voor de Peugeot 107 benzine of Peugeot iOn elektrisch is gelijk; de afgelegde Kilometers kosten echter bij de eerste nu € 0,13 en bij de iOn € 0,03 !!

Waarom gaat dan niet iedereen nu meteen naar de showroom om een Elektrische Auto te kopen, is de logische vraag. In het buitenland is "den Ollander immers gekend om zijn zuunigheid"?! In het dagelijks gebruik, woon- werkverkeer en boodschappen doen, zou zo'n auto prima kunnen, immers 8 uur (of minder) laden op het werk stoort geheel niet. Maar het ritje naar Tante Truus in Noord-Oost-Groningen of de vakantie trip wordt een puzzeltocht: eerst "langs" de verschillende websites om de laadpalen "in kaart" te brengen en vervolgens - met veel geduld - in etappes de trip maken.

En, uit ervaring sprekend, bij een tankstation voor benzine of diesel stoot je vrijwel nooit je neus; de oliemaatschappijen hebben die logistiek uitstekend onder de knie! Een laadpaal op de kaart vinden en selecteren is echter nog géén garantie voor een opgeladen accu! Ten eerste is er het probleem met een groeiende stapel laadpassen, die lang niet overal naadloos geaccepteerd worden. "Interoperability" is de uitdaging waaraan nu naarstig wordt gewerkt, maar vooral "oudere" laadpalen accepteren vaak maar 1 of 2 smaken laadpas. En, omdat de palen onbemand zijn wordt een defect niet zo snel opgemerkt en hersteld. Overigens: in diverse landen wordt nu gekeken naar opladen via SMS of de creditcard...

Goed; je bent avontuurlijk ingesteld, weet in jouw regio voldoende laadpalen te vinden en een Elektrische auto heeft voor dagelijks gebruik voor jou voldoende reikwijdte... Naar de showroom?? Ga vooral zitten vòòr je de prijs vraagt van jouw uitverkoren merk en type: "goedkoper" dan zo'n 25 mille zul je ze (nog) niet vinden! Duurder wèl natuurlijk.

Een stadsauto die je - vanwege de snel veranderende techniek - in drie jaar afschrijft en je dan misschien wel € 1,00 per KM kost is voor de gemiddelde Nederlander te veel van het goede. Voor zakelijk rijden - ZZP danwel bedrijfsauto - ligt dat gunstiger: volgens zeggen komt een Toyota Prius Plug-in - in de showroom voor rond € 40.000 - dan op zo'n € 8.000 en dàt is wèl aantrekkelijk!

Ook een leuk weetje: toegespitst op de Nederlandse Lease markt is bij sommige maatschappijen 3 - 5 weken gebruik van een zware dieselauto inbegrepen; om de vakantie met de caravan weg te kunnen!

Mijn persoonlijke favoriet? Wel, als de financiën het toelaten zou ik op dit moment kiezen voor een Opel Ampera (in de VS op de markt als de Chevvy Volt). Een hybride auto heeft een elektromotor en daarnaast een volwaardige verbrandingsmotor die het overneemt als de accu leeg raakt (of boven een bepaalde snelheid). Dat is niet efficiënt! De Opel heeft, naast de elektrische aandrijving een "kleine generator" die, omdat deze altijd hetzelfde toerental draait en geen differentieel en een versnellingsbak nodig heeft, er voor zorgt dat de Opel als de accu leeg is toch een prima bereik heeft, bij een verbruik van slechts 1 op 65 volgens de theoretici van Opel. Ook al zal dat in de dagelijkse praktijk niet snel gehaald worden: qua techniek veelbelovend voor de komende jaren.

En hoe zit het dan met het milieu vraagt u zich af? Tja... de Kilometers die u elektrisch rijdt vragen stroom, wat ergens opgewekt moet worden en daarna, met rendementsverliezen naar u getransporteerd. In het slechtste geval komt die stroom uit een zeer vervuilende kolencentrale en levert uw "schone" iOn toch nog zo'n 30 g/Km CO² op, naast wat (minder) fijnstof. Recycling is nog in ontwikkeling, onder meer de accu's zijn daarbij een punt van aandacht.

Een conclusie zou dan ook kunnen (lees moeten...?) zijn: niet de technologische vooruitgang zal het milieu het beste baten, maar een omslag in denken en doen... een drastische reductie in afgelegde Kilometers zal veel meer effect hebben dan een technische verbetering. Een auto "voor de deur" nodigt uit tot gebruik, óók als we dat hadden kunnen vermijden. Autodelen of -huren, minder auto's op de wegen, minder wegen en parkeergarages, minder verkeersslachtoffers... volgens mij moet het uiteindelijk die kant op. En dat zal een conclusie zijn die ANWB (en de fabrikanten als sponsors) misschien niet delen?! Of dit een idealistisch droombeeld is of in de toekomst ook werkelijkheid? De tijd zal het leren!

Wat betreft die reductie in afgelegde Kilometers is er - gerelateerd aan Elektrisch Vervoer - hoopgevend nieuws gemeld: in de regio Arnhem - Nijmegen is een proef met een stimuleringsregeling E-Bike zeer succesvol gebleken! Kort samenvattend; waar voorheen van de deelnemende bedrijven 62% van de werknemers met de auto naar het werk kwam nam dat na de stimuleringsregeling E-Bike af tot slechts 6%! Ook bleek dat de deelnemers aanzienlijk minder van de auto gebruik gingen maken, dat liep terug met maar liefst 62% (in auto-Kilometers zo'n 1.800.000). 84% van de deelnemende werknemers gaat nu meestal met de E-Bike naar het werk! Duidelijk een initiatief wat navolging verdient!
(Bron: http://www.destadsregio.nl/nieuwsberichten/stimuleringsregeling-e-bike-haalt-werknemers-uit-de-auto)

-----------------------

Tijdens de periode proefrijden zijn videoclips gemaakt en op YouTube te zien... 


 1:  http://bit.ly/OITxTg           Francis (1)
 2;  http://bit.ly/SfbQz5           Francis (2)
 3;  http://bit.ly/TWCvVF       Francis (3 – zonnestroom)
 4;  http://bit.ly/RO6Lgy         Mevr. Anne Bliek (1)
 5;  http://bit.ly/QWKQUx     Mevr. Anne Bliek (2)
 6;  http://bit.ly/Q6azea           Johan v/d Kroef
 7;  http://bit.ly/QKxwWN      Roelof Oost
 8;  http://bit.ly/TSnxRY         Jaap Lodders
 9;  http://bit.ly/TTevnQ          Eduard Plate
10; http://bit.ly/QNKAL3      Gerrit den Boon
11; http://bit.ly/UcKgns         Fam. K. Braat
12; http://bit.ly/QOSNyD      Erik Nijhuis
13; http://bit.ly/PibuJn            Mevr. Inneke Nijhuis
14; http://bit.ly/QtjA1l            Francis (laadpaal Almere)
15; http://bit.ly/R9Gwag         Jesse Luijendijk
16; http://bit.ly/OxVKVT       Mevr. Judith Staalman
17; http://bit.ly/SqAIDP         Hans Wendel
18; http://bit.ly/NxqWTD       Mevr. Jeanette Geurts
19; http://bit.ly/OC0B8r         Bob Jekel