Unconventional
Gas (& Oil):
De redding van de mensheid?
Of eerder het met slechts Enkele Tientallen jaren Rekken van
Het voortbestaan van de Economische- en Politieke Nomenclatuur?
Argumenten vóór c.q. tegen exploratie en/of exploitatie van
schalie-, steenkool-, tightgas etc.
Voor:
A – Vermogenspositie (en aandelenwaarde) “Big Oil”. De “waarde”
van een bewezen gasveld wordt meteen als activa op de balans opgevoerd.
B – Verdienstenbron voor div. (Rijks- en lokale) Overheden.
Vennootschapsbelasting, BTW, vergunningen, precariorechten, stortingsrechten
etc. etc.
C – Stabielere energievoorziening. Lees: minder afhankelijk van
‘Dubieuze Regimes’ (Midden-Oosten bvb) en/of conflictgebieden.
D – Toename werkgelegenheid en economische activiteit in *deze*
sector.
E – Per eenheid van energie minder CO2 uitstoot dan bvb
steen- of bruinkool of stookolie.
F – Langer kunnen benutten van de huidige
energie-infrastructuur.
G – Kernenergie. Er wordt wel gesteld dat schaliegas
(voorlopig?) nieuwe kerncentrale(s) in Nederland onnodig maken.
Noot: Bij Schaliegas gebruikt men z.g.
“fracking”, bij Steenkoolgas – mits met “enhanced” winning methode *niet*; dan
wordt er CO2 (uit CCS) geïnjecteerd voor de winning. ECBM & CCS
staan nog in de kinderschoenen. Van belang, want onder de NOP zou CBM zitten!
De punten “A” t/m “D” zijn tijdelijke effecten.
Punt “A”: vanuit “eigen belang” blijkt zwaar overdrijven van
grootte en waarde (= de norm?!) te verklaren.
Punt “D”: Moeilijk in te schatten hoe groot de effecten
lokaal zullen zijn, of hoeveel er in bvb “duurzame energie” verloren zal gaan,
c.q. in andere gebieden zal worden verdrongen.
Punt “E” is omstreden, en sterk afhankelijk van
overheidsbeleid! Door tekort schietend ETS beleid wordt nu veelal kolen voor
energieproductie benut, want dat is “goedkoper” dan gas!
Kolencentrales kunnen niet snel vraag gestuurd reageren; bij
overproductie wordt “wind” dan afgekoppeld.
Punt “F” is eerder neutraal (of een nadeel; “hindermacht”)
in mijn mening.
Punt “G” lijkt mij persoonlijk vergezocht maar omdat ik het
niet kan beoordelen meld ik het.
Tegen:
A – Veiligheid bij winning en transport. De vigerende mijnbouw
wet voorziet niet in welke reglementering dan ook, want dateert van vóór de
opkomst van winning van schaliegas, fracking, ECBM etc. etc. “Big Oil”
verzekert ons dat ze – met honderd jaar ervaring – veiligheid wel kunnen
garanderen. Toch; één conventionele gas- of oliebron (recht naar beneden) boren
gaat al met enige regelmaat fout, voor exploitatie van schaliegas e.d. moeten
per veld HONDERDEN boringen “om een hoekje” gedaan worden. Kans dat er technisch
iets mis gaat neemt recht evenredig daarmee toe!
B – Beheersbaarheid. Onder extreme druk grondlagen breken is
niet voorspelbaar en beheersbaar qua gevolgen, ook niet voor andere grondlagen.
Aantasting van bovengelegen grondlagen al dan niet met drinkwater is een nooit
geheel uit te sluiten risico, zoals ook in de praktijk in de VS al is gebleken.
C – Chemicaliën gebruik. Bij het “om een hoekje” boren en het
“fracken” worden allerlei (giftige en/of carcinogeen) chemicaliën gebruikt:
wèlke dat zijn “is bedrijfsgeheim” waarmee de gezondheidsrisico’s voor de
bevolking – ook op langere termijn – niet valt in te schatten.
D – Kosten. In tegenstelling tot aardgas waarbij na de initiële
boring relatief weinig bijkomende productiekosten zijn, zullen er bij winning
van schaliegas steeds nieuwe boringen (@ tientallen miljoenen) nodig zijn om de
productie op gang te houden. (En dan nog heb ik getallen van méér dan 50%
daling in productie in het eerste jaar gelezen!)
E – Overlast bovengronds. Geluidsoverlast, aan- en afvoer van
materialen, bovengrondse boorlocaties, nachtelijke lichtverstoring enz. enz.,
dat alles zal gedurende de gehele (productie-)levensduur van een veld plaats blijven
vinden.
F – Bodemdaling en seismische schokken. Nog niet in te schatten
of dat in gelijke mate als “Slochteren” plaats zal gaan vinden, maar het zal
zeker optreden. Ervaring in Engeland: aardschokken bij “fracking”… (niet slechts als effect bij bodemdaling).
G – Het “voorzorgprincipe” zou leidend moeten zijn.
H – Methaangas. Bij de winning van schaliegas komen ook
onbekende en oncontroleerbare hoeveelheden Methaangas met “de boorspoeling” mee
terug. De eerste ervaringen in de VS spreken van 4% tot 9% “lekkage”, in een
enkel geval was er van direct explosiegevaar sprake. En methaangas is een
“broeikasgas”.
I – Iedere investering in het onveranderd in stand houden c.q.
uitbreiden van de huidige “Carbon-based” economy hindert de absoluut essentiële
snelle overgang naar een (meer) duurzame economie!
J – een soort NIMBY effect. Hoe verder weg men zit, hoe meer
men, eventueel en tijdelijk, van de voordelen kan profiteren, zonder nadelen, maar
de waarde van onroerend goed bij de boorlocaties (en mogelijk boven de gehele gasvelden)
zal dalen en ook daarom veel weerstand bij lokale bevolking oproepen.
K – Verlies van landbouw- en natuurgrond. Dit type gaswinning
gebruikt bovengronds “relatief veel” ruimte met mogelijk de noodzaak (tot)
tientallen boorlocaties; verlies van toerisme is bvb een mogelijk gevolg.
L – Waterverbruik en –verontreiniging; bovengronds en – worst
case – ook ondergronds.
Per boorgat (“frack”) wordt bij de huidige stand van de
techniek ± 15 miljoen liter water geïnjecteerd, ruwweg de helft komt vervuild
weer boven en is soms zelfs radioactief verontreinigd. Opslag en verwerking zal
moeten; maar de gasprijs mogelijk exorbitant hoog maken. “Goedkope energie” is
op z’n best uiterst speculatief.
M – Géén maatschappelijk kostenplaatje. Voorgespiegelde winsten
laten de maatschappelijke kosten buiten beschouwing. Ook de omvang van de
gevonden voorraden en de te verwachten “winst” wordt regelmatig gigantisch
overdreven. Voor Nederland werd door EBN in 2009 een schatting van “4 keer
groter dan “Slochteren”” genoemd, de huidige schattingen zijn tot zo’n 10.000
keer lager!
N – De Staat der Nederlanden – EBN – heeft een 40%-aandeel
genomen in de Nederlandse activiteiten van Cuadrilla, DSM en Queensland als die
naar schaliegas of steenkoolgas willen boren in Nederland. Dat betekent dat
EBN voor 40% de kosten draagt van de opsporingswerkzaamheden. De Nederlandse
Staat helpt dus een omstreden vorm van fossiele brandstofwinning op gang met
een substantiële opstartpremie.
O – Schaliegas winning beperkt ‘de ondergrondse ruimte’ voor
andere toepassingen, zoals geothermie. Zwaarwegend voor Flevoland gezien de
geothermische potentie van o.m. de Noord-Oost Polder! (Dat zou bij ECBM winning
anders kunnen liggen)
P – Global Warming. Er is brede consensus dat we niet door
kunnen gaan met het benutten van fossiele brandstoffen en dat we de hoeveelheid
CO2 in de atmosfeer terug moeten brengen, liefst snel en tot onder
de 350 ppm. Vier-vijfde van de *nu* bekende voorraden kolen, olie en gas zouden
in de grond moeten blijven, miljarden-investeringen in vinden en winnen van
onconventionele gas- en olievoorraden zijn op z’n best waanzin! Waarom niet
inzetten op Wind- zonne- geothermische- en Hydro- (duurzame) vormen van
energie? Op Flevoland toegespitst: DUURZAAM gebruik van de ondergrond met
Geothermie graag!
Caveat:
Een deel van de slechte naam en bestaande zorgen komt voort
uit de ongereglementeerde Amerikaanse gaswereld. De boer onder wiens veld men
olie of gas vind strijkt het grote geld op; geeft een “use it or lose it”
boorvergunning af. Boren mag daar door “iedereen” met alle gevolgen van dien.
Voorraden te groot ramen is er naar verluidt endemisch.
Een stringente wet- en regelgeving ontbreekt nu, evenals een
serieus te nemen op reductie van CO2 uitstoot gericht beleid!
EBN –
Energie Beheer Nederland
CCS –
Carbon Capture & Storage
ppm – parts
per million
CBM – Coal
Bed Methane (= steenkoolgas)
ECBM – Enhanced
Coal Bed Methane
FvS, Lelystad, 28-02-2013.
--------------
--------------
