Om te beginnen een compliment: de Provincie Flevoland heeft een compleet en gedetailleerd overzicht - op kaart en in rapporten - van alle EHS gebieden, hun waarde en mogelijke ontwikkeling / potentie.
Rijk en de gezamenlijke Provincies hebben een brochure opgesteld en uitgebracht, waarin uitvoerig beschreven staat hoe er met de EHS gebieden omgegaan moet worden, juist ook bij uitzonderingen:
http://www.postbus5100.compleet-en-actueel.nl/pdf/rapport-Spelregels_EHS-aug2007-lnv.pdf
Het blijft mij dan ook verbazen dat een Provincie - die het enerzijds uitstekend doet - zodra er uitzonderingen gemaakt "moeten" worden deze gehele brochure "niet lijkt te kennen" en alles fout doet!
"Gezien de verschuiving van taken en bevoegdheden naar de provincie, beperkt de rijkstaak rond de EHS zich tot het sturen op hoofdlijnen. Het feitelijk begrenzen en herbegrenzen van de EHS en het toepassen van de EHS-saldobenadering is een bevoegdheid van de provincies (veelal Gedeputeerde Staten). Het toepassen van het compensatiebeginsel is een verantwoordelijkheid voor gemeenten."
Herbegrenzingen van EHS zijn dus aan spelregels gebonden, zowel qua aantonen van de noodzaak als aan het uitvoeren van de herbegrenzing. Veelal gaat het dan om "Herbegrenzing om *andere* dan ecologische redenen." Uit de brochure:
"Herbegrenzing om andere dan ecologische redenen is van toepassing indien provincies met behoud van de oorspronkelijke kwantitatieve en kwalitatieve ambitie de begrenzing van de EHS om andere dan ecologische redenen wensen aan te passen om een (kleinschalige) ruimtelijke ingreep mogelijk te maken. Hiervoor gelden strikte voorwaarden, zo moet de herbegrenzing leiden tot een versterking van de EHS in het betreffende gebied. Wordt aan deze voorwaarden niet voldaan dan is het plan niet
aanvaardbaar in die vorm."
In de praktijk echter wijst de Provincie Flevoland een *elders* gelegen al bestaand stukje natuur - bos oid, wat in het verleden *niet* als van voldoende betekenis voor EHS benoeming en bescherming werd beoordeeld - aan als compensatie ipv herbegrenzing, daarbij nimmer aangevend wat de minimale natuurwaarde van die compensatie moet worden, op welke termijn en hoe dat te bereiken. Compensatie, die qua uitvoering de verantwoordelijkheid van Gemeenten is. Compensatie verplichting die in alle gevallen in een apart document aan de initiatiefnemer(s) moet worden opgelegd!
Indien een Provincie herbegrenzing van een EHS gebied wil doorvoeren en niet aan de "nee, tenzij.." voorwaarden kan (of wil?) voldoen staat haar het instrument van de EHS-Saldobenadering ter beschikking.
"Harde eis is wel dat aan alle voorwaarden voor het toepassen van de saldobenadering wordt voldaan, zoals die in hoofdstuk 6 van dit beleidskader zijn benoemd. Alleen dan is immers per saldo winst voor de EHS gegarandeerd. Is dit niet het geval dan geldt onverkort het ‘nee, tenzij’-regime."
"Binnen de gebieden waar het ‘nee, tenzij’-regime van kracht is, zijn nieuwe plannen, projecten of handelingen niet toegestaan indien deze de wezenlijke kenmerken of waarden van het gebied significant aantasten, tenzij er geen reële alternatieven zijn èn er sprake is van redenen van groot openbaar belang. Voor ingrepen die aantoonbaar aan de criteria voldoen geldt het vereiste dat de schade zoveel mogelijk moet worden beperkt door mitigerende maatregelen."
"Het begrip ‘kwaliteit’ speelt naast de criteria ‘areaal’ en ‘samenhang’ een belangrijke rol in EHS-compensatie, EHS-saldobenadering en EHS-herbegrenzing... Feitelijk gaat het om de actuele èn potentiële waarden, gebaseerd op de natuurdoelen voor het gebied"
Gemeentelijke verantwoordelijkheid:
"Aan compensatie worden (onder meer) de volgende voorwaarden gesteld:
• geen nettoverlies aan waarden, voor wat betreft areaal, kwaliteit en samenhang;
• compensatie aansluitend of nabij het gebied, onder de voorwaarde dat een duurzame situatie ontstaat. Bij fysieke compensatie kan onteigening aan de orde zijn;..."
Provinciale verantwoordelijkheid:
"Het instrument herbegrenzen EHS om andere dan ecologische redenen dat de provincies tot hun beschikking hebben is een instrument voor kleinschalige uitzonderingsgevallen. Het is in geen geval bedoeld om het ‘nee, tenzij’-beschermingsregime te omzeilen."
"Criteria voor het proces:
• De kwaliteitswinst wordt niet gefinancierd uit reguliere EHS-middelen;
• Herbegrenzing is enkel toepasbaar bij kleinschalige ontwikkelingen en blijft beperkt tot het oplossen van knelpunten en het bieden van maatwerk."
"Criteria voor inhoudelijke afweging:
• Er vindt door de voorgestelde ruimtelijke ingreep slechts een beperkte aantasting plaats van de wezenlijke kenmerken en waarden van de EHS en van de samenhang van de EHS;
• Het initiatief moet uiteindelijk leiden tot een kwalitatieve en/of kwantitatieve versterking van de EHS in het betreffende gebied (voor definitie van een gebied: zie de inhoudelijke aspecten van de gebiedsvisie in hoofdstuk 6, EHS-saldobenadering)"
Het is dus glashelder dat de huidige benadering van de provincie: "we noemen het herbegrenzing, maar wijzen in feite een stuk bestaande natuur elders, voorheen zonder bijzondere betekenis, aan als "compensatie"... daarmee ook nog eens de initiatiefnemers uit de wind houdend, uitdrukkelijk tegen de bedoelingen in druist.
Kort samenvattend: de Provincie Flevoland zou de brochure EHS Spelregels onverkort, naar letter en geest, uit moeten voeren en Provinciale Staten hebben de dure plicht daar voor te zorgen c.q op toe te zien!
Voetnoot... Een aantal begrippen zijn doelbewust interpretabel gelaten:
"Ondersteuning bij uitwerking van begrippen:
In dit beleidskader worden regelmatig begrippen toegepast die een nadere uitwerking vragen, zoals ‘kleinschalig’, ‘beperkte aantasting’, ‘wezenlijk’ en ‘zo snel mogelijk’. Om een uitwerking per provincie en uiteindelijk maatwerk op gebiedsniveau mogelijk te maken is het niet zinvol deze begrippen op landelijk niveau in te vullen of te kwantificeren. In het algemeen geldt de stelregel dat dergelijke begrippen gerelateerd moeten worden aan de omvang, de kwaliteit en het doel van de EHS op de betreffende plaats. Zo kan gekomen worden tot een uitwerking van begrippen waaraan te toetsen is. Het is wel noodzakelijk dat in provinciale besluiten een goede motivering gegeven wordt waarom in bepaalde gevallen een bepaald element uit het EHS-beschermingsregime (‘nee,
tenzij’-regime, saldobenadering of EHS-herbegrenzing) van toepassing is. "
